Geçen şubat ayıda Suriye Ordusu, İdlib ve Halep'in batı kırsalına yönelik saldırısında muhaliflerin elinde olan pek çok noktayı ele geçirdi.
Türk Silahlı Kuvvetleri'nin de (TSK), kontrol noktalarının güvenliği ve mülteci akınını engellemek amacıyla 27 Şubat 2020 tarihinde Bahar Kalkanı adlı karşı harekat başlatmasıyla muhalif güçler, Zaviye Dağı ve Gab Ovası bölgelerindeki bazı noktaları Suriye Ordusu'ndan geri aldı.
Rusya ile Türkiye arasında 5 Mart 2020 tarihinde varılan mutabakat ile İdlib'de büyük çaplı çatışmalar önemli ölçüde son bulsa da her iki tarafta bölgedeki güçlerini takviye ettirmeyi sürdürdü.
Özellikle TSK, gözlem noktalarının güvenliğini sağlamak için çok sayıda asker ve hava savunma sistemleri dahil yeni silahlar gönderdi.
Suriye Gözlemevi (SOHR), İdlib'de TSK'nın mevcudunun 10 bin 500'e ulaştığını iddia etti.
Ağustos ayı içerisinde yeni harekat yapılacağı iddia edildi
İdlib'de varılan mutabakattan sonra Rusya'dan yeni Mig-29 uçakları alan Suriye Ordusu, son dönemlerde İdlib'e yönelik takviyelerini arttırdı.
Ordunun en etkin hücum güçleri sayılan Kaplan Tümeni'ne ve Filistinlilerden oluşan Kudüs Tugayı'na bağlı birlikler İdlib'in güneyine sevkedilirken, çok sayıda tank, zırhlı araç ve çok namlulu roketatarın da gönderildiği basına yansıdı.
Söz konusu yığınakla beraber sosyal medyada Suriye Ordusu'na yakın kimi hesaplar, Kurban Bayramı'ndan sonraki günlerde Ağustos ayı içerisinde yeni bir harekat başlatılacağını iddia etti.
Saldırının yeni hedefinin Lazkiye ve Halep arasında bulunan M-4 Karayolu'nun denetimini sağlamak amacıyla Zaviye Dağı ve Gab Ovası'nın ele geçirilmesi olacağı öne sürüldü.
Son günlerde de özellikle bu bölgelere yakın olan Lazkiye'nın doğusundaki dağlık alanlara yönelik Suriye Ordusu'nun bombardımanı da yeni harekatın belirtisi olarak yorumlandı.
Merak edilen soru: TSK yeniden müdahil olur mu?
Rusya ile Türkiye arasında varılan mutabakatta muhalif grupların M-4'ün güneyinden çekilmesi ve yolun güvenliğinin Rus ve Türk güçlerince ortak sağlanarak trafiğe açılması kabul edilmişti. Ancak bu karar bölgedeki kimi radikal grupların saldırılarından dolayı hayata geçmedi.
Şimdi Suriye Ordusu'nun iddia edildiği gibi harekatı sadece M-4 güneyinde tutması halinde TSK'nın geçen sefer olduğu gibi çatışmaya müdahil olup olmayacağı merak konusu oluyor.
Işık: İdlib'de her an yeni çatışma olasılığı çok yüksek
Bölgedeki gelişmeleri sorduğumuz Stratejik Düşünce Enstitüsü (SDE) Güvenlik ve Savunma Koordinatörü Emekli Albay Mithat Işık, İdlib'de her an yeni bir çatışma olasılığının çok yüksek olduğunu söyleyerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Son bir aydır Rus askerlerini hedef alan bazı saldırılar oldu. Bu saldırıların birçoğunu Ali Şişani'nin başında olduğu Kafkas kökenlilerden oluşan grup yaptı. Rusya, burada bulunan ve kendi güvenliği için de tehlikeli gördüğü Huraseddin, Türkistan İslam Partisi (TİP) ve Kafkas kökenlilerden olulan grupları imha etmek istiyor. Buradaki olası bir harekatın seyrini hava üstünlüğünün kimde olacağı belirleyecek. Suriye'nin Rusya'da aldığı uçak sayısının 24 civarı olduğu varsayılıyor. Rusya, Suriye'nin arkasından çekilir mi bu aşamada bilmek zor. Ancak Türkiye'nin de ABD desteğini almadan bölgede tek başına harekata girişmesi de riskli."
"M-4'ün güneyine karışılmamalı, Tel Rıfat'ı boşaltılması sağlanmalı"
Işık, Türkiye açısından İdlib'deki mevcut durumun bir süre daha devamının sağlanmasının önemli olduğunu kaydederek, "Yapılması gereken M-4'ün güneyine karışmamak, karşılığında Tel Rıfat'ın boşaltılmasını sağlamaktır. Hatay ve Menbiç'i içine alan bir hattın güneyine karışmamak bizim için avantajlı görünüyor" dedi.
Ağar: "Bir şey olacak sadece zaman meselesi"
Stratejist emekli asker Abdullah Ağar da İdlib'de gerilimin yükseldiğini doğrulayarak, "Büyük yığınak var. Rejimin kolordu düzeyinde bir yığınak yaptığı söyleniyor. Rejim bu hazırlığı boşuna yapmıyor. Bir şey olacak sadece zaman meselesi" diye konuştu.
"Türkiye müdahil olmak zorunda"
Ağar, Türkiye'nin M-4'ün güneyine olası bir harekat halinde çatışmaya müdahil olup olmayacağı sorusuna da "Müdahil olmak zorunda. Çünkü askeri noktataları var. Rejim muhalifleri vurdukça basıncı bizim üzerimize gelecek. Rusya'da müdahil olursa oldukça sert geçebilir"
Sultan: "Bombardıman savunma amaçlı, saldırıya geçilmedi"
Lazkiye'de yaşayan ve Lübnan merkezli stratejik araştırma merkezi Futuristic Studies Institute'de uzman olarak çalışan Suriyeli Gazeteci Somer Sultan ise olası harekatla ilgili temkinli konuştu.
Son günlerdeki bombardımanların harekete hazırlandığı düşünülen topluluklara yönelik olduğunu belirten Sultan, "Bu anlamda, halen savunma amaçlı bir hareketlilik söz konusu. Tamamen saldırıya geçilmediği görülüyor" dedi.
SDG'nin ABD ile anlaşması Suriye'ye önceliğini değiştirtebilir mi?
Sultan, Suriye kamuoyunun İdlib ve SDG kontrolündeki alanların ister harekatlarla ister uzlaşmayla yeniden devlete dönmesini istediğini kaydederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu yaz mevsiminde şahit olduğumuz buğday ve petrol anlaşmazlıkları, SDG'yi öncelikli hedeflerin arasına koydu. ABD'yle imzalanan son petrol anlaşması da hız verdi. Keza, Suriye'nin içerisinde olduğu bu zor ekonomik şartlarda ülkenin sanayi kenti Halep'e genel ekonomiyi düze çıkaracak adeta bir kurtarma yeleği olarak bakılıyor. Dolayısıyla Halep'i ithalat ve ihracat limanı olan Lazkiye'yle bağlayan M4 yolu büyük bir önem kazanıyor. Şu an hangisi daha öncelikli tam yüzde yüz kestiremiyorum; M4 yolu dolayısıyla İdlip harekatı mı yoksa SDG dolayısıyla Fırat doğsuu olarak tanınan Suriyeli Cezire bölgesi mi?"
"Şam, TSK'yla çatışmayı göze alarak harekatı başlatabilir"
Sultan, "Olası harekatta Suriye Ordusu ile TSK yeniden karşı karşıya gelir mi?" sorusuna da şöyle cevap verdi:
"Şam'a göre Ankara ve Washington politikaları birbiriyle örtüşüyor. İkisi de Suriye devletinin kontrol ettiği bölgeleri ekonomik yollarla sıkıştırmak peşinde. Şartlar fazla kötüye giderse Şam, TSK'yla çatışmayı göze alarak bu harekatı başlatabilir. Hatta bir ihtimal olarak olası harekat, Ankara'nın diplomatik arenada masaya dönüp ekonomik sıkıştırma politikalarını hafifletmeyi kabul etmek düzeyinde bir baskı aracı olarak kullanılabilir."
KAYNAK: INDEPENDENT TÜRKÇE - ALİ KEMAL ERDEM
