Eğitim Reformu Girişimi (ERG) 2020’nin son raporunu eğitime erişime ayırdı. ‘Öğrenciler ve eğitime erişim’ başlıklı raporda öğrenciler arasındaki ‘dijital uçurum’un var olan eşitsizlikleri daha da artırdığı ifade edildi.
Raporda okulöncesinin eğitime erişim konusuna özellikle değinildi. 2018 yılında okulöncesi için yüzde 70 okullulaşma hedefi konduğu fakat bu oranın yalnızca yüzde 54,6’da kaldığı aktarıldı. Okulöncesi kademesinde 5 yaşta net okullulaşma oranı oğlan çocuklar için yüzde 72 iken kız çocuklar için 70,4 olduğu aktarıldı ve şöyle dendi: “5 yaş için son 10 yılın verileri incelendiğinde aradaki fark değişse de kız çocukların okulöncesine erişiminin her zaman oğlan çocukların gerisinde olduğu görülüyor.”
Raporda devamsızlık konusu da yer aldı. Buna göre ilkokulda yüzde 6,9 olan devamsızlık oranı yaş arttıkça büyüyor. Rapora 20 gün ve üzeri devamsızlık yapanların oranları şöyle:
■ İlkokul: Yüzde 6,9
■ Ortaokul: Yüzde 9,9
■ Genel ortaöğretim: Yüzde 25,1
■ Meslek liseleri: Yüzde 40,7
■ İmam hatip liseleri: Yüzde 29,8
SINIF TEKRARI DA TERK ETME DE ÇOK YÜKSEK
Sınıf tekrarı yapanların oranı da ortaöğretim de oldukça yüksek. Rapora göre, mesleki ve teknik ortaöğretimde sınıf tekrarı oranı yüzde 22, Anadolu imam hatip lisesinde yüzde 16 ve genel ortaöğretimde yüzde 11,7 oldu.
Raporda eğitime erişim düzeyinin önemli göstergelerinden biri olarak vurgulanan eğitimden ayrılma oranı da ülkede oldukça yüksek. 2019 yılında 18-24 yaş arasında eğitimi terk edenlerin oranının yüzde 28,9 olduğu vurgulandı. AB ülkelerinde ise bu oranın yalnızca yüzde 10,9 olduğu aktarıldı.
Covid-19’un eğitime erişime etkisine de raporda özel bir yer ayrıldı. Raporda MEB’in Eşitlik Analizi çalışmasının sonuçlarına şöyle yer verildi:
■ Bağlantı, cihazlara erişim ve EBA online sistemine erişim konusunda farklı yoksulluk seviyeleri arasında büyük farklılıklar bulunmaktadır.
■ Kaynağa bağlı olarak hanelerin erişimi yüzde 68 ile yüzde 88 arasında değişmesine rağmen internet erişimi okul çağındaki çocukların bulunduğu yoksul hanelerde hâlâ düşüktür ve 3 veya daha fazla çocuğun bulunduğu hanelerde ise daha da düşüktür.
■ Sonuçlar bölgesel yoksulluk dilimlerine göre incelendiğinde EBA’ya erişim seviyelerinde eşitsizlik bulunduğu görülmektedir.
■ Buna ek olarak özellikle büyük ve/veya düşük gelirli ailelerde bulunan kız öğrencilerinden daha fazla ev işi yapması beklendiğinden kız öğrenciler erkek öğrencilere kıyasla daha fazla dezavantajlı olabilir.
DİJİTAL ARAÇLAR YETERSİZ VEYA YOK
Raporun sonuç metninde ise şu tespitlere yer verildi:
“Eğitime erişimde halihazırda güçlük yaşayan toplumsal gruplar Covid-19 salgınıyla birlikte eğitimden tamamen kopma durumuyla karşılaştı. EBA TV ve internet sitesi yoluyla yürütülen çalışmalar tüm öğrencileri kapsayamadı. Öğrenciler gerekli dijital araçların yetersizliği veya yokluğu nedeniyle eğitim süreçlerinin dışında kaldı. Özel gereksinimli çocuklar, eğitimlerinin aksaması sebebiyle öğrenme kayıpları ve psikososyal zorluklarla karşılaştı. Eğitime erişen özel gereksinimli öğrenci sayısına bakıldığında kademe arttıkça erişen öğrenci sayısının azlığının sürdüğü görülüyor. Köy okullarında öğrenim gören öğrenciler için de telefon, tablet veya bilgisayar gibi cihazlar ve internet bağlantısının yetersizliği öğrencilerin uzaktan eğitimden faydalanmasını engelledi.”
KAYNAK: BİRGÜN / Mustafa Kömüş
