Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) nisan ayı verilerine göre, Türkiye'nin resmi brüt rezervlerinin toplamı 86,3 milyar dolar. Şubat 2020'da Türkiye'nin 107,7 milyar dolar olan brüt rezervinde yüzde 19,8'lik bir kayıp söz konusu.

Mayıs ayı başında Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Merkez Bankası döviz rezervlerinin fazlasıyla yeterli olduğunu aktararak bankaların ve özel sektörün de borçlarının tamamına yakınını rahatlıkla çevirdiklerini ifade etmişti.

Merkez Bankasına göre uluslararası rezerv kavramı "para otoritelerinin kullanımına açık ve kontrol edebildiği altın ve yabancı para karşılığı olan varlıklar" şeklinde tanımlanıyor. Bu tanımım bir benzerini IMF'nin "uluslararası rezerv kılavuzunda" da görmek mümkün. Ülkenin sahip olduğu varlıklar, borçlarını ve yükümlülüklerini karşılayabileceğine dair bir garanti olarak kabul ediliyor.

Diğer yandan Çin 3 trilyon 392 milyar dolar ile en fazla rezerve sahip olan ülke. Çin'i, 1 trilyon 634 milyar dolar ile Japonya takip ediyor.

Peki diğer ülkelerde brüt rezerv miktarları ne kadar?

Brüt rezerv, net rezerv farkı nedir?

Brüt rezerv bir ülkenin depoladığı toplam varlığı gösterirken, bunlar içerisinde kısa vadede çıkış yapacağı düşünülen para miktarı hesaba katılmaz.

Net rezerv ise toplam miktar üzerinden kısa vadeli yükümlülükler ve borçların düşülmesi sonrasında elde kalan döviz ve altınların tamamıdır. Ancak net rezerv belirlenirken hangi yükümlülüklerin hesaba katılıp katılmayacağı konusunda genel kabul gören bir tanım bulunmadığından, Merkez Bankası "rezerv yeterliliği" göstergesinin brüt rezerv üzerinden tanımlandığını açıklıyor. Ancak bu ifade Yalçın Karatepe gibi bazı ekonomistler tarafından eleştiriliyor.

Yüksek rezerv güçlü ekonomi anlamına mı geliyor?

Diğer yandan uluslararası rezerv, bir ülkenin sahip olduğu mali gücün tek göstergesi olarak kabul edilmiyor. Grafikte de görülebildiği gibi bazı ülkelerin rezervin yüksek olması genelde güçlü bir ekonomiye işaret ederken, rezervin zayıf olduğu durumda ülkenin güçsüz bir ekonomisi olduğu anlamına gelmiyor.

Çin, Japonya, İsviçre, Rusya ve Suudi Arabistan gibi ülkeler rezervlerini yüksek tutma politikasını yürüterek, bunu uluslararası yükümlülüklerine karşı bir garanti olarak gösteriyor.

Uluslararası döviz rezervleri dolar, euro, yen ve sterlin üzerinden hesaplandığı için bu para birimlerinden birini kullanan Almanya, Fransa, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri gibi ülkelerinse rezervlerini yüksek tutmaya çalışmadıkları görülebiliyor.