Varılan anlaşmaya göre, AKP’ye yakın Cengiz, Limak, Kolyon ve Mapa şirketlerinden oluşan konsorsiyum şirketi İGA’ya taahhüt edilen 333.8 milyon euroluk yolcu gelir garantisi ise bu yıl ödenmeyecek. Bu kararın sebebi ise, inşaat şirketlerine koronavirüs nedeniyle sağlanan destekler.
İhale kriterine göre yolcu başına dış hat 20 euro, transit 5 euro ve iç hat ise 3 euro olarak alınan servis ücretlerinin, bu rakamın altına kalan kısmı ihale şartnamesi gereği DHMİ tarafından tamamlanması gerekiyor.
İGA’nın geçen yıl 23.4 milyon yolcu üzerinden 190 milyon euro yolcu servis geliri elde ettiği belirtiliyor.
Benzer şekilde, Ankara, Antalya, Gazipaşa-Alanya, İzmir ve Milas-Bodrum havalimanlarını işleten TAV’ın bu alanları işletme süresi iki yıl uzatılırken kira ödemeleri de üç yıl süreyle ertelendi.
DHMİ, koronavirüs salgınını zorunlu bir durum olarak değerlendirdi ve benzer şekilde başka havalimanlarında işletmecilik yapan şirketlere de benzer imtiyazların sağlanmasına karar verdi.
İstanbul Havalimanı 2019 yılında 52 milyon yolcuya hizmet verdi. Garantinin üzerinde kazanan işletmeci şirket İGA, DHMİ’ye ödeme yaptı. Salgın yılıyla birlikte yolcu sayısı yarı yarıya düştü ve dolaşım azaldı. Böylece garantiden 230 milyon euroluk alacak ortaya çıktı. Yolcu tarafından garantinin dolmaması ve devlete ödenmesi gereken 1.1 milyar euroluk kira karşısında İGA, DHMİ ile borç erteleme veya pazarlık için masaya oturdu.
Yap-işlet-devret modeliyle yapılan birçok proje hem devlete hem de vatandaşa yük üstüne yük oluyor. Özellikle pandemi dönemiyle birlikte başlayan kısıtlamalar, garantili yapılan projelerin kullanımını kısıtladı. En başta değişen seyahat tercihleri de büyük oranda geriledi.
2019’da 52 milyon yolcuya hizmet veren İstanbul Havalimanı, 2020’de pandemi nedeniyle 23.4 milyonda kaldı.
Sözleşmeye göre İGA’nın DHMİ’ye ödemesi gereken yıllık kira bedeli 1 milyar 45 milyon euro. DHMİ’nin İGA’ya verdiği yolcu servis ücreti garantisi ise 2020 yılı için 333,8 milyon euro. Bu seviyenin altında kalırsa DHMİ İGA’ya, bu seviyeyi geçerse İGA DHMİ’ye ödeme yapmak zorunda.