Gazeteciliğin ve haber tüketiminin 2022 yılındaki durumuna ışık tutan raporun Türkiye bölümünde, değişen medya yapısına dikkat çekildi. Raporda, Türkiye’de ilk defa sosyal medyanın haber kaynağı olarak televizyonun önünde görüldüğü tespit edildi.
Oxford Üniversitesi Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü’nün hazırladığı 2022 Dijital Haber Raporu yayımlandı. Raporun Türkiye bölümünde Türk lirasının ABD doları karşısında son bir yılda neredeyse yüzde 50 değer kaybettiği, zorlayıcı ekonomik koşulların gazeteleri de vurduğu aktarıldı. Raporda, ekonomideki olumsuz gidişatın Türk medyasını ciddi bir baskı altına soktuğu, siyasi baskı altında çalışan bağımsız gazetecilerin giderek daha fazla finansal güvenliklerinden endişe ettiği belirtildi. Raporda, “Düşen gelirler ve artan kayıt ve diğer masraflar karşısında çok sayıda gazete hayatta kalmakta zorlanıyor” ifadeleri yer aldı.
“Muhalif ve alternatif medya, ekonomik kriz karşısında hükûmete yakın olanlara oranla kıyasla daha kırılgan durumda” ifadelerinin yer aldığı rapor, hükûmet organizasyonlarının özel olarak hükûmete yakın kurumlara reklam verdiği belirtildi. Fox TV, Tele 1 ve Halk TV örnek verilerek, AKP hükûmetine eleştirel yaklaşan kurumların RTÜK tarafından sık sık ceza aldığı vurgulandı.
Rapor, Türkiye’de siyasi sansürün bağımsız medyaya ek baskı oluşturduğunu belirterek internet medyasının sık sık engellemeler, içerik kaldırma talepleriyle karşı karşıya kaldığı vurgulandı.
Bağımsız medya kuruluşlarının düzenli olarak enflasyonun etkisine ilişkin haberler yaptığı ancak hükûmete yakın medyada emekli maaşındaki artış gibi daha “olumlu” haberlerin yapıldığı belirtildi.
Raporda aynı zamanda öne çıkan bağımsız gazetecilerin haklarında dava açılma, gözaltına alınma riskleriyle karşı karşıya olduğu aktarıldı.
Dijital medya atmosferini inceleyen rapor, sosyal medya üzerinden haber tüketiminin giderek büyüdüğünü, bu durumun bağımsız medya için önemli olduğunu aktardı.
Rapor, Türkiye’de internet üzerinde yalan ve yanlış yönlendiren bilgiye yönelik endişenin yüzde 62 oranında olduğunu ortaya koydu. Reuters’ın anketine katılanların yüzde 53’ü yanlış bilginin çoğunu siyaset alanında gördüğünü söylerken yüzde 46 Koronavirüs yanıtını verdi.
Türkiye’de en çok izlenilen ve takip edilen medya kuruluşlarının sıralandığı raporda, Fox TV’nin en popüler ve en güvenilen haber kaynağı olduğu görüldü. Sözcü ve CNN Türk de popüler yayınlar arasında yer aldı.
İşte, Reuters’ın raporunda Türkiye medyasına ilişkin hazırlanan grafikler:
Televizyon, radyo ve basılı medyada haftalık erişim:
Grafik, sol tarafta haftalık kullanıcı, sağ tarafta haftada en az üç günlük kullanıcı oranını temsil ediyor.
İnternet medyası:
Grafik, sol tarafta haftalık kullanıcı, sağ tarafta haftada en az üç günlük kullanıcı oranını temsil ediyor.
Haber kaynakları:
Türkiye’de sosyal medya haber kaynağı olarak en geniş kullanımda ilk defa televizyonun önünde geçti. Haber kaynağı olarak sosyal medyanın da dahil olduğu internet kullanımı yüzde 83, televizyon ise yüzde 60 olarak belirlendi. Basılı gazeteler, yüzde 28’de kaldı.
Haber takibinde kullanılan araçlarda cep telefonları yüzde 78, bilgisayarlar yüzde 38, tabletler ise yüzde 18 olarak belirlendi.
Türkiye’de haberlere güven genel çerçevede yüzde 36, katılımcıların kendi kullandıkları haber kaynaklarına güven ise yüzde 44 olarak tespit edildi.
Medya kurumlarına güvenin sıralandığı listede Fox TV, yüzde 67 ile en çok güvenilen kurum oldu.
