Koronavirüsün gelecekteki etkisini öngören etkili bir model, küresel ölçekteki Kovid-19 kaynaklı ölümlerin bu yılın sonuna kadar üçe katlanarak 1,9 milyon artabileceğini ve en büyük riski Avrupa, Orta Asya ve ABD'nin taşıdığını gösterdi.
Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi'ndeki Sağlık Ölçüm ve Değerlendirme Enstitüsü'nün (IHME) modeli, bu yıl Amerika'nın koronavirüs görev gücüne yol göstererek güvenilirliğini kanıtlamıştı.
Bazılarının gelecekte çok ileriye baktığı için eleştirdiği modelin şimdiki tahminine göre, hükümetler Kovid-19'a neden olan SARS-CoV-2 virüsünün yayılışını azaltmak için alınan önlemlerin gevşetilmesini yeniden gözden geçirmezse 1 Ocak 2021'e kadar virüs nedeniyle ölen toplam kişi sayısı 2,8 milyona dayanabilir.
IHME'nin yöneticisi Dr. Christopher Murray, "Dünya genelinde ülke bazında yapılmış ilk tahminler olan bu veriler ürkütücü bir tablo çizmekle birlikte, Kovid-19'dan kurtulma hususunda gerek devlet liderlerine gerekse bireylere izleyebilecekleri bir yol haritası sunuyor" dedi.
"Ölümcül bir aralık ayı ihtimaliyle karşı karşıyayız; özellikle de Avrupa, Orta Asya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde. Ancak bilimsel bilgi açık ve kanıtlar reddedilemez: Maske takmak, sosyal mesafe uygulamak ve sosyal toplanmaları sınırlandırmak bu virüsün bulaşmasını önlemeye yardımcı olmak için hayati önemde."
Enstitünün 1,9 milyonluk ek ölüm tahmini bireylerin maske taktığı ve diğer hafifletme önlemlerinin değişmeden kaldığı "en muhtemel" senaryoya dayanıyor.
Toplam ölümlerin en fazla Hindistan, ABD ve Brezilya'da görüleceği tahmin edilirken bunların 38 bininin Birleşik Krallık'ta kaydedileceği öngörüldü.
Diğer yandan araştırmacılar, en iyi ve en kötü durum senaryolarını da modelledi. İki senaryoda yer alan küresel çaptaki ek ölümlerde 2 milyonluk bir fark oluştu.
"En iyi durum" modellemesi ise neredeyse tüm dünya maske takarsa ve hükümetler günlük ölüm oranı milyon kişide 8'i aştığında daha büyük sosyal mesafe önlemleri uygularsa ne olacağını değerlendirdi.
Bu örnekte ölümlerin küresel çapta iki milyona ulaştığı görüldü. Maske kullanımının mevcut oranlarda kaldığı ve yönetimlerin sosyal mesafe gerekliliklerini gevşetmeyi sürdürdüğü "en kötü durum" senaryosu ise ölümlerin 4 milyona ulaşabileceğini gösterdi.
Dr. Murray virüsün yayılışını azaltmak üzere harekete geçmek için hala vakit olduğunu söyledi. Öte yandan, ekonomik gerilemeler yüzünden dünyadaki hükümet liderleri arasında "büyük bir Kovid tükenmişliği" yaşandığına dair uyardı.
Cuma günü konuşan Murray, solunum yolu hastalıklarının kış aylarında zirveye çıkma eğilimi gösterdiğini ve bu mevsimsel etkinin Kovid-19 için de geçerli olmasının beklendiğini ekledi.
Columbia Üniversitesi'nden bulaşıcı hastalıklar uzmanı Jeffrey Shaman, Washington Post'a şunları söyledi:
"Öte yandan bunların hepsi varsayım ve tahminlerden oluşuyor. Çünkü öngöremeyeceğimiz çok fazla etken ve açıkçası, bilim insanlarının henüz çok iyi kavrayamadığı, bulaşmayla ilgili etkenler var."
Shaman şunları ekledi:
"Gelecek birkaç ayda neler olacağı, gerçekten de bir toplum olarak gelecek birkaç haftada neler yapacağımıza bağlı."
KAYNAK: INDEPENDENT TÜRKÇE - UMUT CAN YILDIZ
