Genel olarak ise vücudun herhangi organ ya da dokusundaki hücrelerin kontrolsüz çoğalması ve büyümesi sonucu ortaya çıkan bir hastalığa konulan bir isim. Bugüne kadar onlarca kanser çeşidi tespit edilmiş durumda. En sık görünen ölümcül kanser türlerinin başında meme, akciğer, mide, karaciğer ve kolon kanseri geliyor.
Kanserli hücreler nasıl oluşuyor?
Yaklaşık 10 yıl süren bir kanser araştırması, tümörlerin nasıl meydana geldiğini ortaya koyarak daha iyi ve daha isabetli tedavi için yeni potansiyel yollar açtı.
Pan-Cancer Project tarafından organize edilen uluslararası bir iş birliği ile bin 300 uzman, 2 bin 800 hasta üzerinde yapılan çalışmaları ortak bir araştırmada bir araya getirdi. Tüm gen haritası içerisinde protein kodlayan genler ve protein kodlamayan genlerdeki DNA farklılıkların yarattığı sonuçlar incelendi.
Şimdiye kadar kanser genleri alanında yapılmış en kapsamlı çalışma olan bu iş birliği Nature başta olmak üzere çeşitli bilimsel yayınlarda yer aldı. Ortaya çıkan sonuçlar ile açıklanamayan tümör oluşumuna dair mekanizma büyük ölçüde anlaşıldı. Bu sayede geliştirilecek olan yeni yöntemler ile DNA’daki kanser mutasyonları tümörlerin ortaya çıkmasından önce tespit edilebilecek.
Kanserle mücadelede yeni araçlar
Araştırmayla ilgili Dr. Lincoln Stein, “Tümörlerin çıkış noktası ve gelişimlerine ilişkin kazandığımız perspektif sayesinde kanseri tespit etmek, çok daha spesifik terapiler geliştirmek ve daha fazla hastayı iyileştirmek için yeni araçlara sahip olacağız.” diyor.
Araştırmada 37 ülkeden çok sayıda klinik yer aldı ve 38 farklı tümör çeşidine ilişkin 2 bin 600’ün üzerinde gen analizi yapıldı. Ortaya çıkan sonuç bugüne kadar kansere sebep olan mutasyonlar konusundaki en eksiksiz resim oldu.
80 farklı mutasyon süreci ve binlerce kez mutasyon
Araştırmanın en dikkat çeken bulgusu ise kişiler arasındaki kanser genlerinin birbirlerinden son derece farklı olduğunun anlaşılması oldu. Ayrıca her bir bireyin kendi kanseri içerisinde dahi binlerce mutasyon kombinasyonu yaşandığı görüldü.
Bazı kanser türlerinde, örneğin akciğer kanseri, mutasyon sayısı 100 bini bulabiliyor. Öte yandan çocuklarda rastlanan kanserlerde ise sadece birkaç mutasyon oluyor.
Bunun yanı sıra 80 farklı mutasyon süreci kaydedildi. Bazılarının yaşlanma ile alakalı olduğu, bazılarının kalıtımsal nedenlerle gerçekleştiği bazılarının ise yaşam tarzı veya sigara içmek gibi alışkanlıklarla ilişkili olduğu belirlendi.
Çok daha erken teşhis
Bulgular arasında daha önce bilinmeyen ve heyecan uyandıran tespitler var. Örneğin çalışma sonucuna göre bazı kanser türlerinin gelişmesi onlarca yıl sürebiliyor ve bu gelişim bazen çocukluktan başlıyor. Bu da teşhis konulabildiği takdirde, erken müdahale penceresinin sanılandan çok daha geniş olduğunu gösteriyor.
Farklı kanserler için benzer tedaviler mümkün olacak
Bir başka ilginç sonuca göre vücudun farklı yerlerindeki kanserler arasında sanılandan çok daha büyük benzerlikler bulunuyor. Örneğin meme kanseri ile prostat kanserlerinin mutasyon süreçleri ve şekilleri oldukça benzer. Dolayısı ile prostat kanserine yakalanmış bir hasta için meme kanseri tedavisinde uygulanan tedaviler kullanılabilir.
Teşhis edilemeyen veya yanlış teşhis edilen kanserler için umut
Araştırmanın bir diğer önemli sonucu da mutasyon süreçleri ve nerede gerçekleştiklerini detaylı şekilde haritalandırması oldu. Bu durum teşhis konulamayan yüzde 5 kanser vakaları için bir umut teşkil ediyor. Daha da ötesi, gen sekanslarının elde olması ile hatalı kanser türü teşhislerinin de anlaşılması mümkün olacak.
KAYNAK: EURONEWS TÜRKÇE – SERTAÇ AKTAN
