Avusturya'da alışveriş sırasında koruyucu maske takmanın zorunlu hale getirilmesinin ardından benzer uygulamalar diğer Avrupa ülkelerinde de gündeme geldi. Almanya'nın Jena kenti koruyucu maske zorunluluğu uygulamasına geçeceğini açıkladı. Ancak uygulama yaygınlaşırsa maske stoklarının talebi karşılamayacağı belirtiliyor. Çok sayıda ülkede cerrahi maskeler şimdiden tükendi. Uzmanlar maske sıkıntısına karşı halka, “Bu durumda kendi koruyucu maskenizi kendiniz dikin” çağrısı yapıyor. Bir de hatırlatmada bulunuyorlar, “Maske virüslere karşı sizi değil, karşınızdakini korur.”
İşte koruyucu maskelerle ilgili merak edilenler ve yanıtları...
Maske koronavirüs bulaşmasını engeller mi?
Sağlık uzmanları bu soruyu "Hayır" diye yanıtlıyor. Robert Koch Enstitüsü (RKI) yüz ve burnu kapatan maskelerin sağlıklı insanlara virüs bulaşmasını engellediğine ilişkin kesin bir verinin bulunmadığını açıkladı. Birmingham Üniversitesi'nden tıp profesörü KK Cheng'e göre de maskelerin koruyucu özelliği yok. Uzman, "Çok sayıda insan maske takmanın kendilerini koruyacağını sanıyor. Oysa bu yolla kendilerinden başkalarına bulaşma riskini azaltmış oluyorlar" diyor.
Bu durumda maske takmanın bir anlamı var mı?
RKI Başkanı Lothar Wieler'e göre eğer kişi virüs taşıyorsa, hastalığı başkalarına bulaştırmamak için maske takması mantıklı bir davranış olur. Prof. Cheng ise maskenin, hastalık belirtisi göstermeyen, ancak koronavirüs taşıyan kişilerin bunları başkalarına bulaştırmalarında önleyeci olacağını belirterek, "Bazı hastalar semptom göstermeden başkalarına da bulaştırabiliyor" diye uyarıda bulunuyor.
El yapımı maskelerin kullanılması tavsiye ediliyor mu?
Prof. Cheng bu soruya, "Hiç yoktan daha iyidir" diye yanıt veriyor. Nitekim, Cambridge Üniversitesi tarafından 2013 yılında yapılan bir araştırmadan çıkan sonuca göre insanların bir pandemi durumunda kendi diktikleri maskeleri kullanmaları "En son çözüm" olarak değerlendiriliyor. Aynı araştırmanın sonucunda el yapımı maskelerin "Hiç yoktan iyi" olduğu da belirtiliyor. Maskelerin nasıl dikileceğine ilişkin bilgileri ise internette bulmak mümkün. Ayrıca bazı terzilerden de kumaş maskeler edinmek mümkün.
Başka hangi alternatifler var?
Berlin Charité Hastanesi'nde görev yapan Virolog Christian Drosten'e göre ağız ve burnu kaplayacak şekilde esneyen bir atkı ya da kumaş da koruyucu olabilir. Alman NDR radyosunda katıldığı bir programda bilgi veren Drosten, atkı veya diğer kumaşların ağız ve burnu örtecek şekilde birkaç kat yüze sarılmasını tavsiye etti. Drosten, bu yöntem sayesinde kişinin hapşırması ya da öksürmesi halinde etrafa olası virüslerin saçılmasının önüne geçilmesinin mümkün olabileceğini kaydetti.
Maske takmanın dezavantajları var mı?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yapılan açıklamalara göre maske taşımak insanlarda yanlış bir korunma algısına yol açabilir. Kişiler maske takmak suretiyle virüslere karşı korunduklarını sanarak, aslında hastalanma risklerini artırabilirler. DSÖ bu nedenle maske takanların genel hijyen kurallarını ihmal etmemelerini, sürekli ellerini yıkamalarını, sosyal mesafeyi korumalarını ve risk grubundaki insanlardan uzak durmalarını öneriyor.
Maske zorunluluğunu destekleyenler var mı?
Evet. İnternette bir araya gelen bazı oluşumlar Hashtag'ler aracılığıyla kamuoyu oluşturup genel bir maske zorunluluğu getirilmesi için çalışmalar yapıyor. Yapılan çağrılarda ayrıca halktan gönüllü olarak maske takmaları, maskesiz sokağa çıkmamaları tavsiye ediliyor. Maske takmanın yararlı olacağını düşünen bazı politikacılar ve sanatçılar da sosyal medya hesaplarından maskeli fotoğraflarını yayınlayarak, koruyucu maske kullanılmasını teşvik etmeye çalışıyor.
