The Wall Street Journal’da yer alan habere göre, XCheck isimli sistem, Facebook CEO’su Mark Zuckerberg’ün 3 milyar kullanıcının aynı kurallara göre değerlendirildiği iddiasını sarstı.
WSJ’nin ulaştığı şirket içi belgelere göre, CrossCheck (Çapraz Kontrol) ya da XCheck adı verilen sistem, platformdaki yüksek profilli kullanıcılara yönelik işlemler için bir kalite kontrol mekanizması olarak kullanılmaya başlandı. Ancak sistem, bu kullanıcıları Facebook’un kurallarından muaf duruma getirecek bir şekilde işlemeye başladı.
Sisteme tabi olan “beyaz listedeki” kişilerin, Facebook denetimleri dışına çıkan paylaşımlar yapabildiği, normal bir kullanıcının hesabının kapanmasına neden olacak içerikleri paylaşabildiği tespit edildi.
Haberde örnek olarak, futbolcu Neymar’ın 2019’da kendisini tecavüzle suçlayan bir kadının çıplak bir fotoğrafını paylaşabilmesi gösterildi. Neymar’ın paylaşımı bir süre sonra yayından kaldırılmıştı.
Facebook’un 2019’da XCheck sistemi üzerine yaptığı bir iç denetim sonucu yüksek profilli kullanıcılara yönelik “kayırmacılık had safhada ve kamuoyunda savunulamaz halde” olarak belirlenmişti. İç denetim raporunda, Facebook’un bu uygulamayla bir güven ihlâli gerçekleştirdiği belirtildi ve şu ifadeler yer aldı: “Topluluğun geri kalanının aksine bu kişiler herhangi bir sonuçla karşılaşmadan standartlarımızı ihlâl edebiliyor”
Denetim çabalarına rağmen XCheck kapsamında muafiyet kazanan kişi sayısının 5.8 milyona kadar çıktığı tespit edildi.
XCheck yanlış anlatılmış
Facebook’un bu sistemi tanıtırken kamuoyunu ve kendi Gözlem Kurulu’nu yanıttığı da tespit edildi. Haziran ayında Gözlem Kurulu’na açıklama yapan Facebook, XCheck’in az sayıda karar için kullanıldığını söylemişti. Facebook Sözcüsü Andy Stone, XCheck’e yönelik eleştirilerin adil olduğunu belirtmiş ancak şöyle devam etmişti: “Sistem önemli bir sebep için tasarlandı: Daha fazla anlayış gerektiren içeriğe dair politikaları yanlışsız bir biçimde uygulamamızı sağlayacak ekstra bir adım oluşturmak.”
